asteartea, azaroa 20, 2018

Antton Elosegi: "...lehio bat irekitzen zitzaion euskarari...mundu berri batean sartzen zen euskara..."

Ondorengo hitz esanguratsuekin mintzo da Antton Elosegi (erantzunez ki Karlos del Olmo an elkarrizketa titulatuá "Antton Elosegirekin solasean", Senez, 2008) burúz itzulpen ondo aberasgarriak zein, azken mendearen erdialdera, irakurtzen zituén an aldizkariá Egan, editatua azpi zuzendaritza nagusia e Koldo Mitxelena, zeinekin batera itzaliko baitzen aldizkaria bera ere an 1987:
[Egan aldizkariko] Itzulpenetan leiho bat irekitzen zitzaion euskarari. Itzulpen haietan, mundu berri batean sartzen zen euskara, eta hizkuntzaren baliabide guztiak erabiltzen hasten zen. Mailegatzearen beldurra alde batera utzi, eta klasikoen egitura “latinzaleak” berpizten zituen diskurtso berri harekin oso pozik sentitzen nintzen. [Antton Elosegi, erantzunez ki Karlos del Olmo an elkarrizketa titulatuá "Antton Elosegirekin solasean", Senez, 2008]
Agerikoa da talka bortitza artén eredu garatzailea zein Elosegik aipatu hor, non berpizten ari ziren klasikoen egitura "latinzaleak", eta eredu esoteriko garbizalea, hain iluna nola antzua, zein Elosegik zuen kritikatzen an azken sarrera, mintzatuz gáin euskara juridikoa.

Halako ikuskera-talka batez ari zen Koldo Zuazo noiz zioskun ze (ikus hemen):
Ikuskera talka bat ere bazegoen oinarrian, Zuazok azaldu duenez. «Euskara batua egiten hasi zenean, XVI. eta XVII. mendeetako literatura lapurtarrarenganako lilura zegoen. Hori zeukaten euskara jasotzat». Batik bat Bilbo inguruan zabaldu zen joera hori. «Lilura horren ondorioz, antzinako hainbat hitz eta egitura berpiztu ziren». Zuazoren arabera, hala ere, gaindituta dago hori, «oso baztertuta». [Koldo Zuazo, erantzunez ki Garikoitz Goikoetxea an "Batuaren arantzak" (Berria, 2018-9-30)]
Bistan denez, ezbidea ez da soilik gertatu an esparru juridikoa. []

Etiketak: , , , , , , ,

2 Comments:

Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Talka zegoela arten eredu garatzailea contra ererdu esoteriko garbitzailea.

Gauzac hobequi ulertu ditzagun orain eta saconquiago ondo legoque jaquitea nortzuc ari izan ziren bi bado horietan (Antton Elosegui,...; Koldo Zuazo, ...), principalqui buruzagui zirenac tendentzia bakoitzean.

Halan, gogoratzen naiz bidenabar, nola Egin eguncarico editorialen redactionean ere aguertzen ziren hitzac izquiriatuac kin lexico eta orthographia garatzailea< non editorialeco taldean ari zen (uste dut buru) Xalbador Garmendia eta halan nic nuela bera ezagutu noiz joan nintzen behin eguncarira bera ezagutzera. Gueroxeago Egin-en desaguertu zen guztiz tendentzia garatzaile hori, ez daquidala nic zergatic.

Seguru ba dagoela orain ere norbait mintzatu ahal litzatequeena buruz "movida" hori eguncarian zein arras finitu zen. Ez dut uste Xalbador Garmendiaren jocabidea zen jocabide personal hutsa, francotiradorearena. Non zen integratua Xalbador Garamendia holan aritzeco?

asteartea, azaroa 20, 2018 10:21:00 PM  
Blogger Erramun Gerrikagoitia said...

Zer guehiago jaquin ahal dugu buruz talca delaco hori?

asteartea, azaroa 20, 2018 10:23:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home