igandea, abendua 23, 2018

"a", nola "the": ez generorik, ez numerorik

Galdetzen du Erramun Gerrikagoitiak an aurreko sarrera:
Gustatzen zait "A sorrera" hori. Baina nola litzateque plurala, esaterako "Las farmacias de Bermeo"?
Nola zioskun Euskaltzaindiak an bere "Testu antolatzaileak. Erabilera estrategikoa" (2008) gogoangarria, testu-antolatzaileen funtzio nagusiak dirá artikulatú eta iragarrí. Eta ezin nengoke adosago, bereziki respektu baliabide antolatzaile prepositiboak, horixe egiten baitute nagusiki: artikulatú afin evitatu velcro-efektu nahasgarriak, eta iragarrí afin efizienteki estrukturatu dezagun gure diskursoa, irabaziz potentzia eta eraginkortasuna. Finean, eta ikuspuntu batetik, bi funtzio horiek ez dira baizik bat eta bera: diskursoak askoz hobeto korritu dezan, erraztuz zer-eta komunikazioa.

Horrela ki batek edo an batek artikulatu eta iragarri egiten duté zentzu datibo-adlatibo-finala edo inesiboa e euren ondorengo osagarriak, ahalbidetuz diskurso koherenteagoa, hala sintaktikoki nola interpretatiboki. Eta gauza da ze funtzio horiek betetzeko, ez dute behar ez generorik ezta numerorik ere (ki etxeaki etxeakan etxeaan etxeak). Berdin ere nola buruz edo arten. Eta berdin ere nola a artikulua ere: a etxeaa etxeak.

Halaxe da inglesez ere, non, abiatuz tik 3. graduko erakusle singular that, sortuko baitzen artikulu definitu orokor the, zein balia daiteke hala singularrean nola pluralean: the house, the houses.

Gainera, euskararen kasuan daukagú ergatiboa, zeinen singularra bat dator kin absolutibo plurala, "ak" (ikus Josu Lavinen komentarioa an aurreko sarrera), areago justifikatuz goragoko erabilera, "a", zein ezin den nahastu kin erabilera ergatibo bat.

Azkenik esan ze, printzipioz, a artikulatzaile-iragarlea soilik erabiliko litzake noiz konsideratu beharrezkoa (dá beste aukera bat), akaso askoz modu bakanagoan eze inglesez edo gaztelaniaz. []

Etiketak:

1 Comments:

Anonymous Anonimoa said...

Bezala Inglesez. An hizkuntza hau, ez da inoiz sortzen arazorik. Beno, bai, dira sortzen, kin genitiboak: from Bermeo, of Bermeo, Bermeo's, Bermeo besterik gabe... eromena! Nik nun idatziko honela:

-A farmaziak on Bermeo

Bestalde, ez ahaztu ze Txinerak edo Tailandierak ez du zehazten zenbakia, alegia, "A farmazia on Bermeo" eta testu inguruak du azaltzen ea da singularra edo plurala. Inglesez ere da gertatzen antzeko zerbait kin "you", zein ahal da izan zu edo zuek, baina errealitatea da ze praktikan ez da sortzen arazo.

Alegia behar dugu ikasi tik beste hizkuntzak eta gero euskaldundu, an teoria ta praktika.

Txopi

ostirala, abendua 28, 2018 5:06:00 PM  

Argitaratu iruzkina

<< Home