asteartea, maiatza 11, 2021

Baliabide burulehenak + aditz ez-jokatuak (euskararen mekanismo propio bat, hain propioa nola erabiltzeá aditz jokatuak)

Atzo aipatzen genuen lan xume bat zeintan, textuinguru oso tekniko batean, erabili ahal izan genituen zenbait estruktura sintaktiko aurrerazale, batzutan lortuz zenbait konkateazio interesgarri (zenbat eta baliabide gehiago, bakoitzaren potentzia kateatzailea handitzen da). Ikus hau:

Esan behar da ze, lan horretan erabilitako estruktura gehien-gehienak jada erabiliak zirén noizbait euskaraz (hóri zen nire asmoa), nahiz horien gainean batzuetan erabili nituén euskararen beraren mekanismo sintaktikoak afin-eta eman aurrerapusu txiki baina ustez interesgarriak an garapen diskursiboa (an desdoblamendua) hen teknologia sintaktikoa barné euskara. Horren adibide bat dá aipuko "noiz ezberdintzen" hori, non eliditu baitá aditz laguntzailea.

Beste halako erabilera bat aurkitzen dugu an egiturá "afin(-eta) + aditz ez jokatua", non erabiltzen dén beste baliabide bat, "afin" finala, zeintaz mintzo ginen an gure "Euskararen garabideak" (2002):

Bai, Tartasek hor erakusten zigún bidea. Seguruena hari esker, gaur aurkitu ahal dugu estruktura hori an Orotariko Euskal Hiztegia. Eta baita seguruena hari esker, antzeko bide batetik (eta baita erábiliz euskararen mekanismo sortzaileak), gaur derivatu ahal dugú "finéz-eta" edo "finéz" finala ere, hain propioa nola "esperantzaz-eta", adibidez. Aukeran. []