asteazkena, maiatza 05, 2021

Dudagabe, aurrerapausu errazak eman daitezke, gradualki, pixkanaka... eta aurrerapausu horiek metatzen doaz, hola sórtuz egoera berriák ze errazten dituztén beste aurrerapausu batzuk...

Euskararen garabideak dirá bideak nondik euskararen sintaxiak (eta beste edozein sintaxik) aterako luké (eta zinez espero dugu aterako duela) bere (eta edozein sintaxitan ere) potentzia diskursibo guztia, zein den potentzia komunikatiboa ere, eta ondo aberasgarria ki euskara-erabiltzaileak. Baina, nóla joan daiteke egiten? 

Ba, gure ikusmoldetik (eta euskararen kasuan), prozesuaren parte printzipala etorri beharko litzake ti euskara landua, idatzia, non geldintzen den konstantziá on erabilera horiek, zein, zentzu batean, bihurtzen dirén antzeko zerbait nola jurisprudentzia linguistikoa, hola eskainiz ereduak eta bereziki sostengua ki ondorengo erabiltzaileak. Gero, eredu horiek, emeki-emeki joanen dira bustitzen hizkera guztiak areanda erabat blaitu.

Adibidez, Joanes Urkixo idazleak erabili zituen hiru "bitartean eta..." an artikulu txiki bat zein publikatu zen an aldizkari literario txiki bat ("Ttu ttua", 1985), eta erabilera horrek ematen digu guri gaur egun sostengua ki erabili estruktura hori. Hain sinple nola hori. Hóri da bidea.

Ikus gure ondorengo textua titulatzén:

zein hasten den honela:

Artikulu horretan (zeintaz esan behar dugu ze publikatu baitzen batere arazorik gabe, normalitate osoz), erabili nituén, baita normaltasun osoz, hainbat SVO ordena, hainbat estruktura erlatibo (espezifikatiboak edo explikatiboak), "ezen" konpletiboak, "ezi" edo "nola" konparatiboak, "noiz" edo "harik eta" denborakoak, "afin" finalak, "bitartean eta" batzuk ere, eta lehenengo paragrafo horretan ikusten dugu "respektu" bat. Bai, argiki, hori da bidea ki bultzatu aldé aukerako sintaxi potenteagoa, progresiboagoa eta, denaz gain, eraginkorragoa.

Jakina, saioak joan behar izaten dira lantzen eta fintzen, eta gure saioak ez dira salbuespena, baina orain azpimarratu nahi duguna dá ze, dudagabe, aurrerapausu errazak eman daitezke, gradualki, pixkanaka... eta aurrerapausu horiek metatzen doaz, hola sórtuz egoera berriák ze errazten dituzten beste aurrerapausu batzuk... []

Etiketak: ,