Hortaz, justuki aipátuz Pagel (2009, 2016) eta Gell-Mann & Ruhlen (2011) ...
Genioen an sarrera hau:
Ferrer-i-Cancho mintzo zaigu an 2014 gain ziklikotasuna an aldaketa linguistikoa arten SOV eta SVO ("a typical example"), zein, bere ikuspegitik, oinarritu liteke an etengabeko lehia arten maximotzea buru-aurrikuspena eta minimotzea online-memoria:
Baina, zergátik tematzen da Ferrer-i-Cancho mintzátzen gain zikloak arten SOV eta SVO, itxuran simetrikoak ("bistable system"), baldin ziklo horien ustezko bi norabideak ez badira batere simetrikoak ez an euren maiztasunak (zein SVO-rako izanen litzake askoz handiagoa eta askoz estableagoa) ezta ere an euren inguruko baldintzak (zein SVOrako kasuan izanen lirake askoz naturalagoak, eta gutxiago induzituak zatio faktore extralinguistikoak nola izan ahal dén kontaktu linguistikoa)?
Izan ere. guaza da ze ...
- SVOtik SOV-rako aldaketa dá orohar aski raroa,
- SVO prepositibotik SOV postpositibora dá orohar are raroagoa,
- OVtik VOrako aldaketa dá erabat maizkoena azpi baldintza orokor naturalak, halan-ze gaur egun, abiatuz ti antzinako egoera bat non "OV" zén oso-oso nagusia, ailegatu gara ki egoera bat non "VO" dén maizkoena.
Eta orain, justuki aipátuz Ferrer-i-Cancho-k (2014) aipatutako Pagel (2009) eta Gell-Mann & Ruhlen (2011) ...
- SVOtik SOV-rako aldaketa dá orohar aski raroa:
Pagel (2009), for instance, found that SOV routinely gave rise to SVO word orders, [...], but that reverse transitions were rare ... [Pagel, 2016 mintzátuz gain Pagel, 2009: ikus sarrera hau]
- SVO prepositibotik SOV postpositibora dá orohar are raroagoa [oinarritua an Pagel, 2009: ikus sarrera hau].
- SVO-tik SOV-rako aldaketak dirá gehien-bat induzituak zatio kontaktu linguistikoa
In word order change, the progression SOV > SVO or sometimes VSO seems to have no exceptions apart from cases of diffusion, ... [Gell-Mann & Ruhlen, 2011: ikus sarrera hau]
- OVtik VOrako aldaketa dá erabat maizkoena azpi baldintza orokor naturalak, halan-ze gaur egun, abiatuz ti antzinako egoera bat non "OV" zén oso-oso nagusia, ailegatu gara ki egoera bat non "VO" dén maizkoena. [Gell-Mann & Ruhlen, 2011: ikus sarrera hau]
Etiketak: Ferrer-i-Cancho, Gell-Mann&Ruhlen, Pagel
1 Comments:
Nik dut uste ze orain dela 150 urteko Euskara zela geyo SVO ezen gaur egun. Azken urteotan hasi gara "zuzen" idazten ta hitz egiten, ta honek du ekarri egoera nahasia ta txiroa. Lana on Arana, Azkue, Altube, Txillardegi ta abar, du eman bere fruitua, fruitu pozointsua. Asmo ona ez da izaten aski.
Txopi
Argitaratu iruzkina
<< Home