astelehena, urria 25, 2021

Newmeyer (2000): "... [Jon Aske] points to discourse-based pressure for the development of a focus position after V in OV languages, leading ultimately to VO order."

Duela sarrera gutxi genúen komentatzen mekanismo sintaktiko-diskursibo bat nondik, abiátuz ti ordenak non sujetua ez zen aurrena, garatzen zén ordena sujetulehen bat bidéz topikalizazioa e sujetua:

What I propose in this paper is that SVO has evolved from verb-initial order via topicalization of the subject. [Aldridge, 2010]

Honela deskribatzen genuen mekanismo hori:

Basikoki, gauza dá ze VSO sintaxietan beti da posible kokatzea sujetua an lehenengo posizioa (lehenda aditza: Greenberg-en 6. universal linguistikoa) afin bete funtzio pragmatiko konkretu berezituak nola topikalizazioa, zein ez den baizik dislokazio sintaktiko modu bat non elementuák zein kanonikoki ez diren kokatzen an hasiera e esaldia (nola sujetua an VSO), díren mugitzen ki hasiera hori zatio arrazoi pragmatiko-diskursiboak (horrela, elementu hori bihurtu nahi da topiko referentziala an esaldia).

Baina, akaso baldintza eta behar komunikatiboak aldatu ahala, sujetu topikalizatu horiek joan daitezke bihúrtzen aukera gerota ohikoagoak artio gramátikaldu (reanalizatu) lehenengo posizio hori nola defektuzko sujetu-posizioa, esan nahi baita posizio kanoniko berria (aditzosteko sujetu-posizioa bihur daiteke orain posizio pragmatiko berezitu bat, edo jarrai leike izáten ordena nagusi alternatibo bat, nola an 13 hizkuntzak zein komentatzen ari garen).

Sarrera hartan mintzo ginen gain naturalitatea e mugimendu sintaktiko-diskursibo hori noiz baldintza komunikatiboak orokortzen-akontextualizatzen diren: sujetua tipikoki thematikoa izanik eta aditza tipikoki rhematikoa (eta semantikoki lotuago kin objetua zein kin sujetua), naturalagoa da ze VSO edo VOS bihur daitezén SVO ezez alderantzizko evoluzioa (zatio presio diskursiboak, zein islatzen diren an prozesamendu-kostuak azpi baldintza orokorrak).

Finean, presio diskursibo horiek dirá ber presio diskursiboak zein dúten bultzatzen objetua ki aditzosteko posizioa bidéz oso antzeko mekanismo bat: aditz-osteko fokalizazioa e objetua. Ikus daigun hurrengo hitzak ganik Newmeyer (2000), komentatuz lana e Aske (1998): … 

Aske (1998) has put forward a rather complex information content-based argument for the greather naturalness of the move from OV to VO than from VO to OV. Very briefly, he points to discourse-based pressure for the development of a focus position after V in OV languages, leading ultimately to VO order. However there is not corresponding mechanism for the loss of an NP after V in VO languages. Thus he posits a long-term drift to VO (Newmeyer 2000:374, enfasia nirea) 

Bai, dá justuki ber argumentua, ber mekanismoa zein aipatzen genuen ki pasatu ti VSO ki SVO bidéz topikalizazioa e sujetua, zein gero bihurtuko dén SV (ez-topikalizatua), baina aplikatua ki aditz osteko foku-posizioa, zein sortuko litzake bidéz dislokazioa e objetu fokala ki posizio aditzostekoa, nondik gero sortuko baitzén VO ordena kanonikoa

Hain mekanismo naturala nola komuna hau ere. Hain universala nola lokala: eta justuki euskaran gertatu da (ikus gure sarrera titúlatzen "SVO neutroa"). []