Thursday, March 14, 2019

Revocatu behar al dira hiteguiac e Elhuyar?

Nola entzun nuen atzo an ETB1 informativoac mintzatzen zela buruz Brexita Jose Ramon Bengoetxea zeina da jurista, letratu eta professore universitarioa buruz dauden possibilitate differenteac respectuz atherabideac Brexitean zioela modu total normalean

"revocatu eguin dezaque parlamentuac edozein momentuatan" 

eta pensaturic J R Bengoetxea (jurista, letratu eta professore universitarioa) ezin zela trompatu bere gai hortaco lexicoan joan nintzen Elhuyar hizteguira ikusteco ea Elhuyarrec zer equivalentea zekarren tzat revocar erdarazcoa eta othe zekarren revocatu (rebokatu) zela. Baina nire ustea izan da uztela zeren hau da dakarrena



1 v.tr. (Der.) ezeztatu, baliogabetu; [una decisión] atzera bota

revocó la sentencia de muerte para el delincuente: gaizkilea hiltzeko epaia baliogabetu zuen

Ikusiric hori da pensatzecoa ze Jose Ramon Bengoetxea jurista, letratu eta professore universitarioac ez duela asqui ikasi euscara nivel relevanteacoa edo ostera incomprensiblequi Elhuyarrec sartzen duela guezur camuflatuac. Ikusiric ere ze holatsuco barbaritate edo falsuqueriac direla admititu ahal direnac baina anhitz guehiago zeren stylo hortan eraiquia da hiztegui guztia iruditzen zait ze

behar litzatequeena revocatu (rebokatu) dira hizteguiac e Elhuyar.

32 comments:

Josu Lavin said...

Elhuyar hizteguiac beçala, berce euscal hiztegui moderno guciec uquitu berbera daducate:
Euscaldunoc contutan hartu behar luquete ecen gure hizcunça nationala hizcunça hybrido bat dela, ceren euscal lexico guztiarequin bat eguiten baitu lexico international ossoac.
revocatu hitz internationala onharcecotz aurrenic eusKal itchura eman behar lerauqueote eta transformismoz errebokatu hitza sorthu.
Errebokatu, hola idatziric, monstruo bat berceric ez da.
Bonaparte princearen garaitic sorthurico "eusKal grafia" catastrophico suertatu da.
Gure lehen ithurrietarat itzuli behar gara, ea bigarren saioan persona normalac içanen garen.
Içan onsa!

Josu Lavin said...
This comment has been removed by the author.
Josu Lavin said...

Leiçarragac revocatu verboa erabili çuen: "revoca ecin daitena".

Josu Lavin said...

Berçalde, aithor deçadan ecen neuc ez dudala nehoiz erabili revocatu/revocar verboa, ez gaztelania iceneco dialecto romanicoan ez eta euscaraz edota naffarreraz.
Dena dela, gure guretzat harcen dut hitz ejer hau.

Erramun Gerrikagoitia said...

Mintzatuz buruz Elhuyar hizteguiac zuc Josu eguiten duzu critica bat darabilen orthographiaz Elhuyarrec, baina ni egonic ere conforme diozunaz buruz darabilen orthographiaz ezen da orthographia tcharra eta desegoquia, nic ikusten dut Elhuyarren mensa consideratu ahal dena catastrophicoa eta hortacoz revocablea guehiago dagoquiona darabilen LEXICOA ezen ez darabilen ORTHOGRAPHIA illogicoa eta absurdoa.

Esateraco nahiz-ta egungo jurista, letratu eta professore universitario Jose Ramon Bengoetxeac darabilen revocatu hitza (rebokatu, bere aiphua izan zen verbaz televisionean) aitzitic baina incomprensiblequi Elhuyarrec ez darabil eta uko eguinic hitz concretu horri darabil horren ordezcotzat euscaraz ezeztatu edo baliogabetu edo atzera bota.

Beraz, hizteguiac e Elhuyar dira revocableagoac guehiago respectuz LEXICOA ezi ORTHOGRAPHIA.
Huts graveagoa delaric bata ezi bestea.

Josu Lavin said...

Euscalçaindiac berac errebokatu ez erabilceco gommendioa eguiten du bere hizteguian.
Beraz, Elhuyarrecoec obeditu berceric ez dute eguiten.
Gaurco "grafia" horrec cerikussi ikaragarria daduca lexicoan. Benetaco monstruo itsussiac sorcen baititu ceinac batueran ere itsussiac baitira. Errebokatu, adibidez.

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai, Josu, norc uka diozuna?

Josu Lavin said...

errebokatu

ad. [Oharra: Euskaltzaindiak, errebokatu-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. indargabetueta baliogabetu].

Erramun Gerrikagoitia said...

Bai, nic ere neure aldetic iracurria nuen zer dioen Academiac. Ez al da total lotsatzecoa eta ere lotsaz gorritzecoa hori Academiac duena esaten edo nahi duena razonatu? Injustificablea.

Escatuco al luque Academiac kentzea cargutic edo revocatzea hori jurista, letratu eta professore universitario Jose Ramon Bengoetxea zeren ez daqui asqui ongui euscara relevante eta legala? Bere arloco vocabularioa ere ez duena memperatzen?

Josu Lavin said...

Euscalçaindia ez da nehor erraiteco hitz bat erabili behar den ala ez.
Francesez révoquer, anglesez revoke eta gaztelaniaz revocar erraiten den revocatu honi buruz Euscalçaindia isil egon behar liçateque. Guztiz isil.
Escubideric ere ez luque eduqui beharco honetaz minçatzeco.
Halaber, nehor ez da gai erabakitzecotz ecen revocaturen ordez errebokatu idatzi behar denic.
Differentea da baten batec librequi errebokatu erabili nahi badu. Hortaz, ni neu ascatassunaren alde, baina Academia batec holacoric imposatu nahi balu, nire contraco jarrera jassoco luque.
Errebokatu idaztea ignoranciaren aldeco aldarricapena berceric ez da.
Revocatu da forma normal bakarra anormal agueri nahi ez dutenençat. Hala iracasten gaitu gure litteratur traditioneac.
Içan onsa!

Erramun Gerrikagoitia said...

Conforme esaten duzunaz Josu.

Da nola esaten edo gomendatzen balu Academiac

ez dezagula erabili internet baizic sarearteko

Sasoi batean (gaur ez daquit) baina erabilten zan itxuraldaketa tzat metamorfosis, eta holaco antzeco haimbat guehiago.

Erramun Gerrikagoitia said...

Elhuyarrec dakarren exemplu bat da

el programa político del comienzo ha sufrido una metamorfosis: hasierako programa politikoak itxuraldaketa izan du

Esan zezaqueen Elhuyarrec ere

hasierako programa politikoak aldrebeskeria izan du

zergatic ez? Zergatic date itxuraldaketa hobe ezi aldrebeskeria?

Josu Lavin said...

Hori eguiten dute ez daquitelacotz cer den hizcunça bat. Ez jaquitetic vici dira.

Anonymous said...


nik neuk erabiliko nuke, idatzian, revokatu; baina ez "errebokatu".

edo beste exemplu batean:

hasierako programa politikoak jasan du metamorphosi bat.

Luis Lauzirika

Josu Lavin said...

revocatu ecin da onhartu euscaraz bere familia ossoa onhartu gaberic:

advocatu
convocatu
evocatu
invocatu
provocatu
revocatu
equivocatu

Guero hauetarico bakoitzac bere derivatuac daduzca.

*vocatu
vocabulo
   vocabulario
vocatione
vocativo
...

* vocatu bera ez dirudi nehorc erabili duenic, baina bai, ordea, goico derivatu guztiac.

Josu Lavin said...

*vocatu erraiteco gueuc badugu deithu verboa. Hala ere, naffar hizteguietan aguertu behar liçateque horrela * asterisco horrequin.

Era berean, *venitu aditza (= ethorri) ceinac derivatu international asco baititu:


advenitu
circumvenitu
convenitu
contravenitu
devenitu
evenitu
intervenitu
pervenitu
prevenitu
provenitu
subvenitu
superveniu
...
Eta derivatu bakoitzac bere familia derivationala.
Goicoen artean erabilcen ez direnac * batez marcatu behar lirateque.


Erramun Gerrikagoitia said...

Comentario arras onac Josu horiec buruz hitzen derivatuen familiac. Ascotan hartzen dugu hitzac soil bere hotan ikusi gabe bere orbitaco paromea. Visionatu gabe zabalago.

Erramun Gerrikagoitia said...

panoramea

Josu Lavin said...

Hitz internationalen hizteguia
= interlexico

https://www.dropbox.com/s/elckye6ui81p4dg/interlexico_2019_03_23.txt?dl=0

2021raco guciz prest içanen da.

Erramun Gerrikagoitia said...

Esquerrac Josu.

Gilen said...

Josu, hiztegi horretako hitz guzti-guztiak erabiltzekoak dira euskaraz?

Josu Lavin said...

Ez, nire ustez. Baina conveni da present eduqui ditzagun.


*venitu
advenitu
circumvenitu
convenitu
contravenitu
devenitu
evenitu
intervenitu
pervenitu
prevenitu
provenitu
subvenitu
supervenitu

venitu (ethorri) asteriscoz marcatu dudan beçala, berdin marcatu behar lirateque orain arte euscaldunec erabili ez dituztenac.

Hola marcaturico hitzac repositorioan guelditzen dira gorderic nehorc erabil ditzan arte.

Hiztegui horretan badira, hala ere, hitz batzuc ken litezqueenac.

Josu Lavin said...

Evenitu dateque bat hola marcatu behar guenuqueena:

*evenitu

ceinac baititu hirur derivatu gutienez:

evento/eventu
eventual
eventualitate

Halaber evento/eventu ez bada erabili honela marcatzen guenuque:

*evento/eventu

Adeitsuqui

Josu Lavin said...

Gilen,

Aguian interlexicoac itchura hau eduqui behar luque?:

errebokatu => revokatu. revocatu. du

Gilen said...

Ba ez dakit, Josu, idealki revocatu aski lizate. Errebokatu ez du gogoko ezta Euskaltzaindiak ere, baina vomitatu adieran onar liteke.

Josu Lavin said...

revocatu' aiphatzen duçun berce adiera horreçaz gain, igelseroec ere paretac revocatzen dituzte.

Josu Lavin said...

https://www.dropbox.com/s/e0x8o4kdlo22yd0/hitz%20cerrenda%20handia%20EU%20NA.txt?dl=0

Goico leku honetan euscara-naffarrera hizteguia ikusten ahal duçu. Naffar Translator programmac eguin du itzulpena.
Euscarazco partean Elhuyarren bi hizteguitaco hitzac aguercen dira, ceinen artean errebokatu ez baitago.
Hizteguiaren helburua NTc eguiten dituen erroreac topatzea da NT hobequi testa deçagun.
Milla esquer.

Josu Lavin said...

revocar
Del lat. revocāre.
1. tr. Dejar sin efecto una concesión, un mandato o una resolución.
2. tr. Apartar, retraer, disuadir a alguien de un designio.
3. tr. Hacer retroceder ciertas cosas. El viento revoca el humo. U. t. c. intr.
4. tr. Enlucir o pintar de nuevo por la parte que está al exterior las paredes de un edificio, y, por ext., enlucir cualquier paramento.
5. tr. desus. Volver a llamar.

josu Lavin said...

Nola erraiten dute euscaldunec laurgarren adiera Hegoaldean?
Içan çaitezte cinçoac!
Nola ençun duçue?

Josu Lavin said...

euscara-naffarrera cerrenda honetan aguercen ez diren hitz cerrenda ossagarria eguin behar liçateque. Adibidez:
errebokatu . revocatu
Amuritzaren eritziz 20000 dirate,
nire eritziz 40000 guti goiti beheiti.
58000tic 100000rat heldu behar gara.

Gilen said...

Nik ez dut inoiz laugarren adiera horretan entzun euskaraz, eta gaztelaniaz ere ozta (enlucir eta encalar gehiago). Batez ere hiztegietan ikusi dut.

Bestalde, 100 000 sarrera inguruko hiztegi horretan, aipatzen duzun zerrenda osagarria taxutzeko, nik sartuko nituzke hitz ' interlexicoz eta inglesez bat datozen guztiak (euskarari tradizioz dagozkion guztiez gain). Adibidez: abisu (leizea), evolvitu, sentient...

Sarrera, berriz, honela edo emango nuke:

revocatu, revoca, revocatzen /re-vó-ca/ (errebokatu -EH) ad. ...

Parentesi barrukoak esan nahi du euskara batuan idazten dela errebokatu baina ez dela onartzen Euskaltzaindiaren Hiztegian.

Gilen said...

Ahoskerari dagokion zatian, zuzenketa bat:

/re-vó-ka/