Iñaki A. lagunaren e-posta:
Norvegia aipatzen duzu. Petrolioa nazionalizatu, zerga progresiboak eta EBtik atera eta Free Zone horretan barne. Hori aplika lezake Eskoziak?
Nere ez-jakinduriaz eta Norvegia apur bat ezagututa, hori EHn ondo legoke, ezta?
Iñaki,
Goazen Eskozia, Katalunia eta Euskal Herria aipatzera. Banan-banan.
Eskozia:
Aipatzen duzun guztia Ralph Blake-k idatzi zuen webgune interesgarri batean. Hona hemen webgunea[1] eta hemen artikulua[2].
Interesgarriena hauxe da: Eskozian gaur egun dagoen ‘independentziaren’ aldeko jarrerarik nagusienari egiten dion kritika zorrotza. Tartean moneta propioa aldarrikatuz:
“It is key that the left wing of the independence movement advocates the radical currency option otherwise they will become caught in the SNP’s currency trap which will only weaken the case for independence.”
Eta horixe da, ene ustez, benetako puntua, funtsezko: blog honetan, Bill Mitchell-en eskutik, jadanik aipatua izan dena[3].
Beraz, gaur egungo Eskoziak Banku Zentrala, Altxor Publikoa eta moneta propioa (libra eskoziarra, zeina Eskozian libra esterlinarekin batera erabil daitekeen) edukiz, aukera garbi bat egin ahalko luke independentziarantz, bere moneta propio hori erabiliz.
Zoritxarrez, nik ez dut ikusten Radical Independence erakundetik kanpo, inongo alderdirik aukera hori bultzatzeko. Alderantziz baizik.
Hain alderantziz, ezen, gaur bertan, 2014.08.18an, Bill Mitchell-ek plazaraturiko artikulu batean esaten baitu haren botoa ezetza (sic) izango litzatekeela, egungo baldintzetan[4].
Noski, balizko Eskozia independente hori EFTA[5] delakoan egon ahalko zen[6].
Katalunia:
UEUko blogean, Kataluniarako antzeko aukera bat aurkeztu dut[7].
Izan ere,
i) Alde batetik, ekonomian, Nobel saridun batek argi dioenez, eurotik kanpo, moneta propioa erabiliz, Katalunia bideragarria da[8].
ii) Eta bestetik, balediko Katalunia independente hori EFTAn egoteko aukerak ikertu dituzte katalanek[9].
Hona hemen azken linkean azaltzen dena:
Could Catalonia be a member of EFTA?
Articles 56-60 of EFTA’s constituent accords explain that to be a member, you have to be a state and be accepted by the EFTA council. There is therefore no obstacle to Catalonia becoming a member, besides political will. On that point, it’s important to remember that one of its leaders, George Baur, who is the liaison between EFTA and the EU has already spoken with interest about Catalonia.
Could Spain block Catalonia’s entry into EFTA?
No, because it’s not a member. And in addition it also couldn’t veto EFTA’s current relationship with the EU.
Jakina denez, oraindik Katalunian dagoen joerarik handiena eurogunean egotea, bertan segitzea da. Bestela, eta nahiz eta eurogunetik kanpo egon, euroak erabiltzea, Kosovok, Montenegrok, Monakok eta egiten duten antzera.
Baina aipaturiko balediko aukera hori hortxe dago irekita.
Kataluniari buruzko gehigarri batzuk: iritzi interesgarri bat[10]; EU, Norway, Catalonia[11]; Credit Suisse[12].
Erabakitzeko eskubidea? Bai! … to decide the future of its new state[13].
Euskal Herria:
Hemen zailagoa daukagu afera.
Alde batetik, historikoki hemengo jende asko, gehiegi Hegoaldeari begira egon da (Kuba, Nikaragua eta abarri).
Bestetik, Suedia, Danimarka, Norvegia eta Iparralde berezi hori ‘sozialdemokraten’ esparrutzat hartu dute askok, zentzu eta era peioratiboetan.
Independentzia dela eta, orain Eskoziaren eredua aukeratu dute hemengo askotxok.
Idatzia daukat: gaurko Eskozia ez da inola eredurik Euskal Herriarentzat[14].
Beste aldetik, moneta propioa jaulki ahal izateko, honako baldintza minimoak bete beharko genituzke:
a) Lehendabizi, EH osoa bateratzea: Iparraldea, Baskongadak eta Nafarroa garaia nolabaiteko barne konfederazioaren bidez.
b) Gero, EH osorako Banku Zentrala eta Altxor Publikoa martxan jartzea.
c) Azkenik, moneta propioa, edozein delarik haren izena ez baikara nominalistak, jaulkitzen hastea.
Maila hipotetikoan aipaturiko guztia litekeena da. Errealitatean, eta gaur egungo egoeran, zaila, oso zaila.
Hori dela eta, tarteko aukera batzuk proposatu ditut.[15]
(Zabaldu, arren)
[2] Ikus http://radicalindependence.org/2014/02/03/what-does-currency-union-really-mean-for-an-independent-scotland/.
[3] Ikus https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2012/10/08/bill-mitchell-ek-eskoziaz/ eta, batez ere, honako hau: https://www.unibertsitatea.net/blogak/heterodoxia/2013/11/27/eskozia-ez-da-inolako-eredua-euskal-herrirako/.
[4] Ikus I would be voting NO in Scotland but with a lot of anger: http://bilbo.economicoutlook.net/blog/?p=28716.
Izan ere, “The problem for the Scottish people is that their so-called progressive political party, which is pushing the YES vote are all closet neo-liberals and probably don’t even understand the reasons I say that, which is part of the problem.
They think that by falling into line with the Washington Consensus which is now the Brussels-Frankfurt consensus as well and supporting a currency union with Britain with tight fiscal rules that they are appearing to be fiscally responsible and the bond markets will like them.
The reality is that their grand plans for independence would grind to a halt because they would be using a foreign currency and the bond markets would know that. Greece all over again.
The only fiscally responsible position is to base independence on the creation of its own separate sovereign currency. Then the Scottish Government could achieve its goals to enhance the common good and it could avoid the nonsensical fiscal austerity that has captured the British government.
Running a nation of 5 million odd people with limited resource diversification would not be easy. But I suspect the people would be better off overall with true independence.
However, if they keep the British pound, then independence will achieve little – other than soothe the nationalist desires.
I would be voting NO under the current proposals and feeling a heavy heart in doing so.”
[5] EFTA, European Free Trade Alliance: http://en.wikipedia.org/wiki/European_Free_Trade_Association. Gaur egungo EFTAko kideak: Iceland, Liechtenstein, Norway, Switzerland.
[6] Balitz (irreala) eta baledi (potentziala) bereizten ditut.
[8] Ikus http://www.vilaweb.cat/noticia/4177008/20140304/nobel-deconomia-veu-viable-catalunya-independent-fora-leuro.html.
[10] Ikus http://www.vilaweb.cat/noticia/4200718/20140629/castro-the-best-way-to-get-american-recognition-is-for-catalans-to-show-they-are-determined-to-be-independent.html.
[11] Ikus http://www.vilaweb.cat/mailobert/4173972/theyre-going-to-kick-us-out-of-the-eu-well-be-the-norway-of-the-mediterranean.html —> it is their problem.
[12] Ikus http://www.vilaweb.cat/noticia/4206534/20140805/report-from-credit-suisse-says-that-catalonia-would-improve-with-independence-and-that-spain-would-worsen.html.
