Zientzia eta teknologia

Zientzia eta teknologia kontuez informatzen dutenak

Egunean Behin eta euskararen erabilera erreala aztergai

Hiznet Hizkuntza Plangintza Graduondoko ikasle batek ikerketa planteatu du: Behin aplikazioak euskararen erabileran duen eragina aztertzea. Egindako analisia Hiznet graduondoaren webguneko atarian argitaratuko da, ikerketa-lanak atalean, baina formularioaren bidez egiten ari den iritzi eta datu bilketa anonimo izango da. Antton Cuadrado ikertzailea ari da ikerketarekin ( Facebook / Twitter ). Lagundu eta hemendik bete formularioa , gusto baduzu. Minutu pare bat hartuko dizu. Egunean Behineko sortzaileoi ere aparteko beste galdera sorta bat bidali digu Cuadradok. Adibidez, "Zer euskaldun tipologiarengana iristen da Egunean Behin aplikazioa?" edo "Zein izan da Egunean Behin aplikazioaren arrakastaren gakoa?". Kontu batzuen inguruko zantzuak baditugu, intuizioak eta datuak ere bai, eta horiekin erantzun diogu... baina funtsezkoena erabiltzaileon iritziak dira. Hiznet hizkuntza plangintzarako graduondokoa EHUren berezko titulua da, Asmoz Fundazioaren laguntzaz antolatua. Formakuntza jasotzeaz gain, graduondoko ikasleek ikerketa-lanak entregatu behar dituzte. Azken urteotako adibide batzuk: - Fernandez San Martin, Jon "Ondarroako nerabeen hizkuntza ohiturak sare sozialetan ” . - Zuazo, Olatz "Ezkerraldeko gazteen hizkuntza jarrerak ” . - Sarasua Laskarai, Maddi: “ Euskal hiztunen erregistro informaleko adierazkortasuna landu eta indartzeko barnetegi baten diseinua ” . - Calejero Beldarrain, Oihane: “ Seme-alabak D ereduan eskolatu dituzten guraso erdaldunen euskararekiko aurreiritziak ” . Hurrengo eguneraketan, Egunean Behini buruzko azterketa hortxe . Zabaldu zure inguruan, Whatsapp eta abarretan, formularioaren URL laburra emanez: https://labur.eus/7wzJ0 Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/28 - 00:00:00

Joko katalan bat: Zer dakizu munduko hizkuntzez?

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/27 - 00:00:00

Nahieran baino hobea den Nahieran-bis bat, bi informatikariren ekarpena

Mikel Larreategi informatikariak EITB Nahieran zerbitzuaren API bat sortu zuen duela lau urte. Zerbitzuak gutxi gora-behera funtzionatu du tarte honetan, baina eskuzko eguneratze batzuk behar zituen. Orain Larreategik automatizatu egin du eguneraketa. eta horretan oinarriturik Asier Musak web aplikazio bat txukundu du, Nahieran-en edukietara Nahieran-en bertan baino erosoago sartzeko. Nahieran da EITBren artxiboa , nahi eran edo on demand edukiak berrikusteko webgunea. Haren edukiak beste modu batean berrarbiltzeko, A PI zerbitzu bat prestatu zuen Larreategik 2016an, eta aurkeztu zuen Europython biltzarrean (ikus aurkezpena ), eta UEUren Software eta Teknologia Librearen III. Mintegian . Horrez gain, API horretan oinarrituta Kodi plataformarako plugin bat egin zuen EITB Nahieran bertan ikusteko. Kodi da plataforma libre bat multimedia edukiak norberaren telebistan ikusteko. Honela azaldu du Larreategik harrezkero proiektuak izandako eboluzioa: "Proiektua ez dut abandonatuta izan, baina noizean behin mezuren bat jasotzen nuen, honako edo halako programa ez zela agertzen, edo eguneratuta ez zegoela esanez. APIak EITBren webgunearekin zuzenean egiten zuen lan eta programa zerrenda osatzeko bere denbora behar zuen, webgunearen HTMLa irakurri eta menuak destripatuz programen izenak eta loturak ateratzeko. Horregatik programa zerrendaren katxe estatiko bat egin nion baina zerrenda hori eskuz eguneratu behar nuen". Orain, ordea Github software biltegiaren aukera batzuei esker, prozesua erabat automatizatzea lortu du, eta egunero-egunero goizeko 8retan EITB Nahieranen programa zerrenda automatikoki eguneratzen da Larreategiren Nahieran APIan . Azalpen batzuk hari honetan . Era berean, API-aren gaitasun hauek aprobetxatuz, lehendik egina zuen lana osatu du: beste web aplikazio bista bat Nahieranentzat, bilaketa eta ikuskatze erosoagoarekin. Asier Musak egin du hori, eta hemen duzue ikusgai: https://asiermusa.github.io/nahieran/ (oharra; hobeto dabil ordenagailuko ingurunean, gure mugikorreko probetan baino). Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/26 - 00:00:00

Gipuzkoa Natura webgune berria: ibilbideak eta parke naturalak

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/25 - 00:00:00

PixelMe, erretratu pixelatuak egiteko tresna

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/24 - 00:00:00

Idazleen Mundiala finalera iritsi da, baina lasai, Mundial Alternatiboa ere badago

Twitter bidezko Euskal Idazleen Mundiala hasi zela komentatu genuen duela egun batzuk. Ba iritsi da finalaren eguna, eta Joseba Sarrionandia eta Eider Rodriguez dira finalistak. Haien artean bozka dezakezue irabazlea hautatzeko. Lehiaketa ez da polemikarik gabea izan, non eta sektore kritikoek (Judeako Fronte Euskalduna gara, jakina!) Euskal Idazleen Mundial Alternatiboa sortu duten. Disidentziaren lehiaketa hau abiatua da jada eta egun batzuk barri erabakiko da. Hona lehiaketaren koadroa nola joan den, zabaldutako azken irudian. Atxaga eta Rodriguezen arteko finalerdia Eider Rodriguezek irabazi zuen... Horixe izan da, agian, lehiaketako sorpresa nagusia, gainerakoan institutuko irakurketa ohikoenek edo idazle aipatuenek lortu baitute pasea. Beste kritika bat jaso duena lehiaketak izan da oso 20. mendekoa suertatu dela... Pentsa, hildakoak ere bazeuden tartean (Mirande, Aresti..), eta horregatik antolatu zuten Mundial Alternatiboa sektore kritikoek, 21. mendeko izenekin, eta presentzia feminisa handiagoarekin. Erreibindikazio latzekin plazaraty zen Mundial Altenatiboa kalera: " Kritikatzen gaituzte Mundial Elitistarekin sartzen garelako baina ikusi duzue zeintzuk sartu dituzten? Inork irakurri ez dituen pare bat poema liburu publikatu dituzten gizonezkoak! " Mundial alternatiboan lehen fasean daude oraindik, eta gaur Irati Jimenez, Uxue Alberdi eta Jon Garmendia Txuriyaren artean hautatu behar da. Susmoa dugu, Ofizialean bezalatsu, Alternatiboan ere institutuetako irakurketa estandarren eredua ezarriko dela... Susmatiak gu, judearrok. Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/23 - 00:00:00

Bertxio iruzkinduak aurkitzeko metodoa

Twitterren bertxioak egiteko bi modu ofizial daudenetik (bertxio hutsa edo iruzkinarekin), mezu jakin batek jaso dituen iruzkin edo erantzun guztiak irakurtzea ez da erraza. Adibidez, Idoia Torregarairen txio hau , galdera zuzen batekin. Erantzun haria jarraituz topatuko dituzu erantzun mordoa, baina beste asko joan dira bertxio iruzkindu eran... eta nola topatu? ze izandako bertxioen zenbaketan klikatuta bakarrik bertxio zuzena egin dutenen erabiltzaile-izenak aurkitu dituzu... Ba badago modu bat, hementxe . Torregarairen txioaz gain, intereseko beste batekin ere osatu dugu ariketa, FC Augsburg futbol talde alemanak atzo euskaraz idatzitako honekin . Zera da egin behar dena txio jakin baten bertxio iruzkinduak irakurtzeko. BAT. Aukeratu txioa, dela Torregarairen hori, edo beste edozein, adibidez FC Augsburg taldeak euskaraz zuzendu ziona atzo Aritz Aduriz jokalariari. Txioen URL edo helbideari erreparatu: - https://twitter.com/bootxo/status/1263433014656327680 - https://twitter.com/FCAugsburg/status/1263451783571165184 BI. Hartu URL-aren zati numerikoa, zifra horiek guztiak, eta horiek itsats bilaketa taulan. Baina era honetan: "url:" idatzi eta jarraian zenbakia. Hau da, honakoa kopiatu Twitterreko bilaketa leihoan sartzeko: - url:1263433014656327680 - url:1263451783571165184 Eta hortxe duzue, bilaketari sakatuta, Torregarairen eta Augsburgen txioek izandako bertxio iruzkinduak: - https://twitter.com/search?q=url%3A1263451783571165184 & src=typed_query & f=live - https://twitter.com/search?q=url%3A1263433014656327680 & src=typeahead_click & f=live Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/23 - 00:00:00

Kulturunea, streaming bidezko zuzeneko kontzertu sorta gaurdanik

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/23 - 00:00:00

Zenbat kostatzen dira etorkinak edo, hobeto esanda, zenbat etekin sortzen duten

Ikuspegi ikertegiak azterketa aurkeztu du gaur: "Atzerritar jatorriko pertsonen ekarpen ekonomikoa EAEn Barne Produktu Gordinaren bidez". 2018ko datuekin osatua, emaitza argia da. Etorkinek suposatzen duten "gasturako" (zerbitzu publikoen erabilpenean), "ekoizten" dutena bi halako da. Orotara, Barne Produktu Gordinaren %2ko aktibitatea eragiten dute etekinek Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan. Immigrazioaren Euskal Behatokia da Ikuspegi , eta azterketa zehatz hau Culturmetria azterketa enoresa soziologikoarekin egin dute. Eusko Jaurlaritzan aurkeztu dute lana. Hemen PDF bertsioa euskaraz. Ondorio positiboa, gastu eta etekinaren aldekoa, goian itsatsi ditugun koadroan ikusten da. Kalkuluaren oinarriak txostenean zehazten dira, baina etorkinen "gastu" hori kalkulatzen denean, kontuan izan behar dugu etorkin ez denak ere badituela gastu publiko horiek, hezkuntza edo osasun zerbitzuetan kalkulatu daitekeena. Berez "etorkinentzako laguntza" espezifiko gisa dagoen atalik ez da zenbatzen, nahiz eta koadro nagusiko "prestazioak" delakoan halako laguntza sozialak aipatzen diren (baina hauek herritar ororentzat dira printzipioz, ez bakarrik etorkinentzat). Hor sartzen dira DBE (diru-sarrerak bermatzeko errenta), EPO (Etxebizitzagatiko Prestazio Osagarriak) eta koadroan GZ siglarekin zehaztuak, gizarte zerbitzuak oro har. Txostenean beste datu gehigarri interesgarri bat dator, DBE jasotzen dutenen attean, %39 dira atzerritar etorkinak. Orotara, beraz, administrazio publikoek baliatutako diru-kopurua (715 miloi euro) etorkinek euskal ekonomiari egiten dioten ekarpen ekonomikoa (1.525 miloi euro) baino baxuagoa da, 810 milioi euroko inpakto positiboa. Barne Produktu Gordinaren kalkuluari dagokionez, gaurko aurkezpenean azaldu dute hori dela "ezkutuko ekonomia kontuan hartu gabe". Irakur eta jaitsi txostena . Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/22 - 00:00:00

Gaitasun gehigarriak Itzultzailea.eus-en: ofimatikako formatuak eta beste

Berrikuntza interesgarriak ezarri ditu Elhuyarrek bere itzultzaile neuronalean, bai aplikazio mugikorrean eta baita web zerbitzuan ere ( itzultzailea.eus ). Bereziki, testu hutsarekin baino gehiago jokatzeko aukerak: kamerarekin irudietara zuzenduz aplikazio mugkorrean; eta web bertsioan formatu ofimatikoetarako aukera emanez. Berrikuntzak interesgarriak ezarri dituzte Itzultzailea.eus webgunean: - Aldiko 500 hitz itzul daitezke webguneko testu-kutxan. Erregistratu beharra dago, baina doan da, eta lehengo muha 100 hitz ziren. - Dokumentu formatudunak osorik itzul daitezke bere horretan: 1.000 hitzeko 3 dokumentu doan. Microsoft Office eta Libre Office ofimatika paketeetakoak adibidez. - Ordainpeko zerbitzuak zuzenean ordaindu daitezke webgunetik. Formatu zehatzei dagokienez, hauexek dira: - Microsoft Office (.docx, .xlsx, .pptx) - LibreOffice (.odt, .ods, .odp) - Adobe InDesign (.idml) - Testu hutsa (.txt) - Formatudun textua (.html, .xml) - Datu-taulak (.csv, .tsv) - Testu-edizioa (.tex) - Software lokalizazioak (.po) - OLI tresnak (.xliff, .sdlxliff) Eta itzultzaileraren mugikorreko aplikazioak irudietako testua ere itzultzen du orain. Aplikaziotik bertatik kamera deitu, eta zuzendu telefonoa testu jakin batera, horrela itzultzen du. Ilustrazioak halako adibide bat erakusten du. Android eta iOS bertsioetan instalatu daiteke. Azken hilabeteetan garatutako itzultzaile neuronalen artean , Elhuyarren hau da, gainera, euskara < > gaztelania bikotetik aparte oraingoz beste hizkuntza batzuk eskaintzen dituena: jatorizko hizkuntza bezala, galegoa, katalana eta frantsesa ere bai, eta helburu hizkuntza bezala horiek eta ingelesa ere bai. Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/22 - 00:00:00

Tolosako euskararen kale erabilera, gaztelaniaren gainetik "ehun urtean" lehenbizikoz

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/21 - 00:00:00

Irutxuloko Hitzak eta Pikarak pandemiaz informatzeko nazioarteko laguntzak jaso dituzte

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/20 - 00:00:00

Hizteria kolektiboa

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/19 - 00:00:00

Hilketa, zientzia fikziozko 'kirol' bat

John Scalzi idazlearen zientzia fikzioko lan batean, Head On izeneko eleberrian, Hilketa izeneko kirol bat da protagonista. Hilketa, horrela idatzia, euskara batuan, H eta guzti. Futbolaren aldaera bat da, 11 laguneko taldeak lehiatzen baitira, baina baloian dago koxka: sareetan gol sartzeko, lehenbizi aurkako taldeko jokalari bati burua moztu behar zaio, eta buru horrekin jokatu gola egiteko. Izen egokia du kirolak, bai horixe: Hilketa. Zientzia-fikzioarekin jarraituz, Devs izeneko telesail bat ikusten ari naiz egunetan. Kasu honetan, geurearen antza duen etorkizun hurbil bat erakusten zaigu, eta enpresa batek konputatzeko gaitasun neurrigabea lortu du, agian baita etorkizuna zehatz definitzekoa ere bai. Enpresak horrek Amaia du izena. Euskarazko izena, bai, baina Y grekoz idatzia. Emakumezko pertsona izen euskaldunetik dago hartua izena, zeren eta fikzioan enpresaburuak galdutako alabaren izena da Amaya hori. Telesailak komentatzen dituzten foroetan, Amaya izenari erreparatu dionik ere bada, euskaraz "amaiera, bukaera" esan nahi duela, The End alegia, eta agian horrekin lotua egongo ote den argumentuaren garapena. Gure hizkuntza txiki honena arrastoak topatzen ditudanean fikzioan, harrotasun intimo labur bat pizten zait barruan. Zentzu askorik ez duen poztasun bat, hizkuntza handien hiztunei asko inportako ez zaiena, seguruenik. Hori bai, erreferentziak apokaliptiko eta ilunak dira gero, dela Hilketa, edo dela The End, Amaiera... Estigma bat ote du euskarak halako fikzio-loturak egiteko? Transilvaniako biztanleak ere aspertuta egongo dira, beraien herrialde menditsu eta suposatzen dut ikusgarria, beti banpirismoarekin eta terrorearekin lotuta ikustearekin. Oraingoz, neuri, bi adibide gauen konnotazio negatiboek ez didate asko inporta,. Gainera, ze demontre, koronabirusaren sasoi arriskutsu honen espirituarekin bat datozela iruditzen zait. ******* Martxoan agertu zen Ttap aldizkarian testu honen audio bertsio bat. Ilustrazioa: Head On liburuaren frantsesezko eta italierazko edizioen azalak, zeinetan ikusten den buru-mozketaren kontua, Hilketa jokoaren gakoa. Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/19 - 00:00:00

"Berben Lapikoa", gaurdanik Ilaski Serranorekin

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/19 - 00:00:00

Margolaritza berregiten egindako artelan berriak

Sustatu.eus - Aktualitatea 2020/05/18 - 00:00:00

Iturriak

Zientzia eta teknologia