Albisteak
Informazio orokor edo generalista ematen duten iturriak, gaurkotasunezkoa.
LluÃs Llach, erretiratua setio-egoeran: "Espainiako Estatuak bi beso armatu ditu:
juridikoa eta komunikatiboa"
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Defentsak %10,7; pentsioek %0,25
Gobernu batek aurkezten dituen Aurrekontu Orokorrak bere balio sistemaren eta ideologiaren ispilu izan ohi dira. Espainiako Estatuaren kasuan – Hego euskal herritarrei ere eragiten die – , oso ongi islatzen du balioen sistema hori: kapitalaren eta AEBak bezalako potentzia handien zerbitzura dagoen gobernu neoliberala da, NATO erakunde militarrari gero eta ekarpen handiagoa egiten diona.Aurrez aurre jartzen baditugu gastu militarrarentzako igoerak eta pentsioenak, dena esanda dago. Defentsaren aurrekontua gehien haziko den bigarrena da eta 8.453 milioi euro dakartza, hau da, 819 milioi gehiago – %10,7 igoko da aurten – . Aldiz, pentsioek %0,25eko igoera hutsala baizik ez dute izango. Mobilizazioen ondoren, gutxieneko pentsioak apur bat igoko dira … eta segituko dute hutsalak izaten. Eskandalua larriagoa da, aurrekontuen egileek, Rajoy eta bere ministroek hala nola diputatu eta senatariek, soldata %1,5 igoko baitute. Euren balioak agerian geratzen dira ere, haurren pobreziaren kontrako partidarekin: agindutako 1.500 milioi euroak murriztu dituzte 346 milioira. Gauza bera gizon eta emakumeen arteko berdintasuna sustatzeko %0,5eko igoera ziztrina ikusita: 19,74 milioi euro besterik ez ziren 2017an eta 19,84 milioi izango dira 2018an. Errege Etxearen aurrekontua %0,9 igoko da – ia zortzi milioi euro – , Estatuko Kontseiluarena %4,9 … Eta Auzitegi Goreneko eta Konstituzio Auzitegiko presidenteek jasoko dituzte Estatuko soldata handienak: lehenak 134.760 euro urtean, bigarrenak 149.007 euro. Estatuak badaki ongi pagatzen bere politiken inguruan erabaki behar dutenei. Logikoa da miserableki hartu izan diren pentsionistek kalean oihukatzea: “ Ez da dirua falta, lapurrak daude soberan! ” . Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Bilboko kale-saltzaileak: "Proiektu sendoa daukagu, ongi ari gara, eta zergatik eskatzen
digute bete ezin duguna?"
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Oscar GarcÃa Jurado: "Imaginario kolektibo andaluzetik oso bestelako kooperatibagintza
sortzen ari gara"
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Elkartasuna gailendu zaio zigorrari
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
' Negozioen sekretuak ' babesteko aitzakiaz, alerta jotzaileak mututu
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Ready? Go, go!
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Eta zuk, bisitari, ba al dakizu hemen euskaraz egiten dela?
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Hezkuntzarako iratzargailua
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Kataluniatik Nafarroara
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Alemania ez dela nazia deskubritu du kazetari espainiar batek, Puigdemont aske geratu
ostean
Espainiako ikerketa-kazetari batek aurkikuntza harrigarria egin du, Carles Puigdemont aske uzteko erabakia ezagutu ondoren: “ Arraroa egin zitzaidan epailearen jokamoldea eta dokumentu historikoak errepasatzen hasi nintzen. Sekulako pastela aurkitu nuen: mende erdi baino gehiago da Alemaniak ez duela sistema nazional-sozialistan funtzionatzen ” . Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Ahilan Waradarajah eta Viraj Mendis: "Negoziazioak ondo badoaz, Mandela bihur zaitezke,
baina gerra galtzen baduzu, zure bila etorriko dira"
Askatasun Tigreak gerrillaren amaiera izan zen 2009ko maiatzeko sarraskia. Sri Lankako armada sinhalarraren garaipenak amaiera eman zion de facto independentea izan zen Tamil Eelam-eko estatu saiakerari. Genozidioa ere izan zen hura, Viraj Mendis eta Ahilan Waradarajah ekintzaileen arabera. Sinhalarra bata, tamil etniakoa bestea, hori azaltzera etorri ziren otsailean Euskal Herrira Alemaniatik.Mapan India handiaren azpian ikusten den arrautza formako irla dugu Sri Lanka, garai batean Zeilan zeritzona. Sinhalar edo zingalesak Sri Lankako 21 milioi biztanleen %70 inguru dira eta irlaren erdialde eta hegoaldean nagusi dira. Colombo hiriburuko gobernua kontrolatzen dute independentziaz geroztik eta erlijioz budistak dira. Tamilak, bestalde, biztanleen %15 inguru dira, irlaren ipar-mendebalde, ipar eta ipar-ekialdeko kostaldeak hartzen dituen zerrenda estu eta luze batean bizi dira eta hinduismoa dute erlijio. Biztanleen %10 Sri Lankako musulmanak dira eta beste %5 inguru plantazioetako tamilak dira, XIX. mendean irlaren erdian te landaketetan lan egiteko, britainiarrek Indiatik eramandako tamil talde baten ondorengoak. Izan ere, Sri Lankan baino tamil populazio handiagoa dago Indian, 60 milioi inguru, India hegoaldeko Tamil Nadu eskualdean. Ezezagun xamarra zaigu Sri Lankako egoera, baina hizkuntzaz, kulturaz eta erlijioz oso ezberdinak diren etnia handi bien arteko gatazka luzea izan da azken ehun urteotan. Britainia Handiak 1948an eman zion Zeilani independentzia mugatua, domeinu moduan eta Commonwealth barruan geratuta, baina hasieratik sinhalarrak izan ziren gobernuan nagusi. 1972an Sri Lankako errepublika aldarrikatu eta sinhalar nagusitasuna estatu politika ofizial bihurtu zen, tamildarren hizkuntza zokoratu eta euren botere apurra suntsitzeko helburuz. Errepresio giro hartan, 1976an Tamil Tigreak sortu ziren, Tamil Eelam estatu independentea lortzeko helburuarekin. Eremu nahiko zabala kontrolatzea lortu zuten ia 30 urtez. 2002 eta 2006 artean, Norvegiak eta Alemaniak bultzatuta, su-etena egon zen indarrean eta bake negoziazio gorabeheratsuak izan ziren. 2004an tsunamiak nagusiki tamilen kontrolpeko guneak jo zituen eta haren ondorengo desadostasunek eragina izan zuten bake prozesuaren porrotean. 2006tik aurrera, Tigreen kontrolpeko eremua gero eta txikiago bihurtu zen eta 2009ko maiatzean Tamil Eelamen akabera heldu zen: 50.000 tamil inguratuta zeuden zazpi kilometro koadroko lur zerrenda txikian. Sarraski bortitza izan zen Tamil Tigreen suntsiketa, genozidioa tamilen eta hainbat erakunderen arabera. Operazio militarrean 70.000 tamil hil zituztela adierazi zuen NBEk. Beste iturri batzuek kopuru hori askoz handiagoa dela diote. Halere, nazioarteko komunitatearen erreakzioa oso epela izan zela salatzen dute tamilek. 2013an Herrien Auzitegi Iraunkorra (ptsrilanka.org) nazioarteko ekimenak, gaia ikertu ostean, genozidioa izan zela ebatzi eta AEB zein Britainia Handiaren konplizitatea salatu zuen. Argazkia: Aritz Loiola Hondartza batean amaitu zen tamilen estatu saiakera, Tigreen presidentea, soldadu gehienak eta milaka zibil hilda. Ondoren, tamil egitura guztiak desegin eta euren guneen okupazio militarra etorri zen, atxikitze guneak, kasta sistemaren berrezartzea, sinhalar toponimoen ezarpena, populazioaren hezurretarainoko umiliazioa... Ahilan Waradarajahek irudi grafikoa erabiltzen du: “ Tamilentzako futbol txapelketa antolatu eta saria whisky botilak izan ohi dira, alkoholismoa sustatzen ari da gobernua tamilen artean ” . Viraj Mendis, sortzez sinhalarra izanik ere, tamilen aldeko ekintzaile nekagaitza da: “ Tamalez oso gutxi gara tamilen aldeko sinhalarrak, nolabaiteko babesa bai, baina baldintzarik gabe tamilen autodeterminazioa oso gutxik onartzen du. Adibidez, Turkiako ezkerrean bada jende asko kurduen eskakizunei irekirik, zenbat eta erradikalagoa izan, orduan eta aukera gehiago dago kurduen alde egoteko. Sri Lankan, ordea, sinhalarren artean ezker erradikala ere tamilen aurka dago. Antiinperialismoa sinhalar nazionalismoari lotua ikusten dute, marxistak direla diote, baina chauvinismo handiarekin, estatua irauli nahi dute baina bere izaera sinhalarra erabat mantenduz. Marxek esan zuen beste nazio bat zapaltzen duen nazioak bere kateak forjatzen dituela. Benetan estatua irauli nahi baduzu, egitura osoa irauli behar duzu ” . “ Suitzako bankuek tamilei dirua uztea negozio ona izango zela uste izan zuten ” 1973an heldu zen Britainia Handira Mendis, ikasle bisa batekin, baina han geratu eta ekintzaile politiko moduan nabarmendu zen. 1986an, deportazio agindua jaso eta Manchesterreko eliza batean hartu zuen babes. Haren aldeko kanpaina sonatua antolatu zen, baina 1989an, poliziak elizara indarrez sartu eta Sri Lankara deportatu zuten. “ Deportazioak zerikusi handiagoa izan zuen nik Britainia Handian egindakoekin, izan ere, jendearen deportazioen kontra ari nintzen, arrazismoaren aurka funtsean, eta nire bila etorri ziren esanez ‘ nola aritzen zara jendearen geratzeko eskubidearen alde zeuk ez baduzu hemen geratzeko eskubiderik? ’ . Barne kontua zen, baina deportatuz gero erregimenak hilko ninduen beldur ziren britainiarrak. Beraz, akordio batera heldu ziren erregimenarekin eta urte batez Sri Lankako pertsonarik babestuena izan nintzen, denek bizirik nahi ninduten, baina iraungitze data zuen segurtasun hark, beraz, Alemaniara ihes egin nuen ” . Alemanian errefuxiatuen aldeko lanean dihardu, Bremengo International Human Rights Association elkartea sortu zuen eta humanrights.de webgunea editatzen du egun. Hor informazio ugari aurki dezakegu azken asteotan Suitzako Bellinzona hirian izan den epaiketaren inguruan. 13 lagun epaitu dituzte Tamil Tigreei 13 milioi euro inguru helaraztea leporatuta. Zortzi aste iraun duen prozesua martxoaren erdialdean amaitu da eta epaia ekainean emango du Suitzako Auzitegi Federalak. Sri Lankako 50.000 lagun bizi dira Suitzan, gehienak tamil errefuxiatuak, eta oihartzun handia izan du auziak. Tamila da eta Tamil Eelamen jaio zen Ahilan Waradarajah 1975ean, baina bederatzi urte zituela Alemaniara mugitu zen familiarekin. “ Aita kazetaria zen eta Colombon bizi ginen, baina 1983an tamilen matxinadak izan ziren, ondoren errepresio handia izan zen eta erbesterako bidea hartu behar izan genuen ” . “ AEBek Sri Lankako bake prozesua zapuztu eta tamilen suntsiketa gogoz bultzatu zuten ” 2010ean tamil ugari atxilotu zuten Alemanian, Waradarajah bera tartean, eta Suitzan bezala, Tamil Tigreei dirua helaraztea leporatuta. “ Estatubatuarren eraginez, 2007az geroztik Europan debekatuta dago tamilentzat dirua batzea, baina bi urtez Alemaniako Poliziak ez ikusiarena egin zuen. Guk 2009an dirua batzeari utzi genion, genozidioaren ondoren lurraldearekiko konexioa galdu genuelako ” , azaldu du berak. Gerra galdu ostean etorri ziren atxiloketak, izan ere, bake prozesua babestu zuen Alemaniak, baina gerora aldaketa sumatu du Mendisek: “ Irtenbide negoziatua erdietsiko zelakoan, baikortasuna zegoen, nazioarteko komunitateak irtenbide politikoa nahi zuen, baina AEBek presio handia egin zuten. Bide militarrak irabazi ostean, garaileen posizioa ere nagusi bihurtu zen eta galtzaileena zigortu beharra zegoen ” . Hor kokatzen du berak Suitzan amaitu berri den epaiketa eta Alemaniak ere tamilekiko jarrera AEBen eraginez gogortu duela uste du: “ Negoziazioak ondo badoaz, Nelson Mandela bihur zaitezke, baina gerra galtzen baduzu, zure bila etorriko dira ” . Suitzako bankuen jarrera ere kritikatzen du: “ Bankuak ez dira inozoak, momentu hartan tamilei dirua uztea negozio ona izango zela uste izan zuten, aldi berean Colomboko gobernuari ere dirua ematen zioten, ez baitzituzten arrautza guztiak otzara berean jarri nahi ” . AEBek “ bake prozesua zapuztu eta tamilen suntsiketa gogoz bultzatu ” zutela argi du Mendisek: “ AEBek uste zuten bake negoziazioetan jendea erosi ahal izango zutela. Tigreek ‘ saia daitezela, bada ’ esan zuten. Hauteskundeak egin eta bozken %80 lortu zuten Tigreek. Azkenean estatubatuarrek tamilak boterea bereganatzen ari zirela ikusi eta gerraren hautua egin zuten ” . Argazkia: Aritz Loiola Tigre sozialistak ez zituen begi onez ikusten George Bushen gobernuak, baina bere jarreran arrazoi geoestrategikoak izan zirela uste du Mendisek: “ Irakeko gerran, Trincomalee portua erabili nahi izan zuten AEBek Iraki eraso egiteko, baina tamilek ez zieten helburu horretarako utzi nahi izan eta Diego Garcia irla urrun eta isolatua erabili behar izan zuten plataforma moduan. Bushen ‘ gurekin edo gure aurka ’ hartan Tigreak aurka zeuden, eta Colomboko Gobernua, aldiz, alde ” . Bere irudiko, kanpoko indarrak izan ziren bake prozesua zapuztu zutenak. “ Bazen barne elementu bat, amerikarrek irla barruko eskuineko indarrak mobilizatu zituztelako. Europa eta Suitza Tigreak legez kanpo uztearen aurka zeuden, baina Condolezza Ricek behartu zituen ” . Komite Internazionalistak taldeko kide Gontzal Martinez de la Hidalgak ondo ezagutzen du tamilen borroka. Haren eskutik etorri dira Mendis eta Waradarajah Euskal Herrira eta, nazioartean Tamil Tigreen inguruan zabaldu den irudi bortitza gorabehera, Tamil Eelamekoa “ oso esperientzia interesgarria ” izan zela dio, “ ezkerreko politikak ezarri ziren eta lorpen sozialak izan baitziren arlo askotan ” . Mendisek horien artean kasta sistemaren suntsiketa eta emakumeen askapenerako urratsak nabarmendu ditu: “ Emakumeek gehiago irabazi zuten, horregatik emakumezkoen miliziek azkeneraino borrokatu zuten, hilko zituztela baitzekiten ” . Egungo estrategiaz galdetuta, Waradarajahek ez du erantzun argirik eman: “ Jendeak oroitzen ditu Tigreen garaiko lorpenak, badakite zer galdu zen. Gauzak antolatzen saiatzen ari dira, baina atsekabe handia dago tamil gizartean ” . 2015ean gobernu aldaketa egon zen Sri Lankan: Tamil Tigreak garaitu zituen Mahinda Rajapaksak hauteskundeak galdu zituen eta horren ordez, AEBek eta britainiarrek babestutako Maithripala Sirisenak hartu zuen boterea. Adiskidetzearen aldeko mezua zuen Sirisenak tamil askoren babesa jaso zuen, baina tamilek aldaketarik ez dute sumatu. Nolabaiteko autonomia baten aukera ere urrun ikusten du Mendisek: “ Genozidioaren aurretik baino demokratizaziorako aukera gutxiago dago orain, sinhalarrek irabazi dutelako. Nagusi sentitzen dira eta, beraz, ‘ zergatik eman ezer garaile atera bagara? ’ pentsatzen dute ” . Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
EITBko eztabaida saioak: Emakumeak jokoz kanpo
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Erromantizismo hutsa
Opera erromantiko bakar bat aukeratu behar badugu, zalantza dezente izan dezakegu, baina Verdiren La Traviata aipatzen badugu, ez dugu huts egingo. Alexandre Dumasen Kamelien dama obran oinarritutako lan distiratsu honek den-dena dauka hunkigarria suertatzeko eta sentimenduak azalera ateratzeko: benetako baina ezinezko maitasuna, zoritxarra, patua … XIX. mendeko nobelen osagai guztiak ditu publikoaren opera kuttuna izateko. Alde musikaletik ikusita, Verdiren onena eskaintzen da obra honetan. Musika eta libretoa urtu egiten dira. Esan dezakegu opera honen musika nolabaiteko musika programatikoa dela, melodiak berak deskribatzen baititu lan honetan zehar agertzen diren sentimendu desberdinak. Interpretazioari buruz, inpresio ona hartu nuen. Eta sorpresa izan zen niretzat. Azken urteotan munduan zehar dabiltzan Errusiatik ateratako orkestra eta abeslarien taldeak, horrelako muntaia klasikoak eginez, kalitate eskasekoak dira orokorrean. Kasu honetan, Errusiako Rostov Estatuko Orkestrak, Abesbatzak eta Bakarlariek produkzio erabat klasikoa ekarri zuten, ondo zuzendua eta ondo abestua, dudarik gabe. Esan bezala, eszenaratze hiperklasikoa ikusi genuen, zaindua. Bestalde, ondo mugitu ziren abeslariak taula-gainean, nahiz eta momentu batzuetan akats nabarmenak egin. Adibidez, Violettak, hilzorian zegoenean, publikoari bizkarra emanez kantatu zuen eta, horren ondorioz, detailerik gabe entzun zen bere aria (pena). Elena Zolova sopranoak Violetta sentitua egin zuen. Hirugarren ekitaldiko Addio del passato aria, beste batzuen artean, zinez hunkigarria iritsi zitzaigun. Victor Mendelev tenoreak ere momentu distiratsuak izan zituen, De miei bollenti spiriti arian bezala. Baina txalo guztiak eraman zituena, dudarik gabe, Valerii Khraponov baritonoa izan zen. Giorgio Germonten papera egin zuen (Alfredoren aita) eta uneoro seguru-seguru abestu zuen, tinbre garbi eta orekatua erakutsiz. Rostoveko orkestra, Mikhail Pabuzinen batutapean, doitasunez aritu zen, nahiz eta batzuetan ahotsak zapaldu. Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Itziar Okariz: "Ulermena etengabeko diskriminazio prozesua da"
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Maitasun gutunak Fordentzat
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Super Carles
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Arratoiek ez zuten Izurri Beltza zabaldu
Izurri Beltzak Europako biztanleen herena hil zuen 1347 eta 1351 urteen artean, eta, orain arte, arratoiei egotzi izan zaie gaixotasuna hain azkar eta hainbesteko indarrez zabaldu izana.Baina Oslo (Norvegia) eta Ferrara (Italia) unibertsitateetako ikerlari talde batek arratoiak errugabetzat jo berri ditu, Proceedings of the National Academy of Science aldizkarian argitaratutako artikuluan. Horretarako, Europako bederatzi hiritan izurri agerraldien simulazioak egin dituzte hiru eragile erabiliz: arratoiak, aire bidezko transmisioa eta gizakien zorri eta arkakusoak. Eta ondorio garbia atera dute: soilik gizakien parasitoen bidez zabal zitekeen izurria hain bizkor eta hainbeste pertsona kutsatu. Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Herenamamak
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
Ez hanka ez buru: Bost diputadutxo
Argia astekaria 2018/04/13 - 12:34:04
