balbula
Prestigioa, kontzientzia eta araua? Ez al du beldur pixkat ematen?
2018/12/05 - 04:21:03
Ez genuke eginen baizik segitu bidea ezé zabaldu zuten zenbait idazle zaharrek
Azken sarreran aldezten genuén aukera sintaktikoa ki ez gehitu " -(e)n " edo " bait- " an aditz laguntzaile edo sintetiko subordinatuak. Horretarako arrazoi nagusia zén arintasuna ; izan ere, alde batetik usantza horrek askotan kenduko dio silaba bat ki aditz subordinatua (zein ez den batere gauza txarra), eta bestetik hiztunari kenduko dio tensio diskursiboa e gehitu marka redundante bat gain aditz subordinatua, zein egon liteke perpausaren finalean. Bázen, gainera, bigarren arrazoi bat : argitasuna ; zeren " -(e)n " hori dá halaber marka e erlatiboa , eta diodanez batzuetan, sor daitezke interferentziak . Azken sarrera horretan , komentario batean, Erramun Gerrikagoitiak zioen: ...ondo legoque ikustea exempluren batzuc , eguin ahal izaiteco comparationeac hobequi arten bi auquerac. Adibide modura, har dezagun ondoko pasartea zein ahal den irakurri an azkenaurreko sarrera : Dudarik gabe, halako aukerak, non nexu burulehenek aurkezten dituzté perpaus subordinatuak eta aditz sinplifikatuek euren osagarriak, izanen lirake aurrerapausu itzela respektu aukera buruazken aski zurrunak , zeinekin sortzen dira diskurso sintaktikoki ondo baldintzatuak . Dudarik gabe, horixe da bide ona, garabidea. Hor ditugu bi perpaus subordinatu zeinen aditzak ez daramate subordinazio-markarik. Lehenengoa dá hau: ... halako aukerak, non nexu burulehenek aurkezten dituzté perpaus subordinatuak eta aditz sinplifikatuek euren osagarriak,... Hor, baldin jarri: ...halako aukerak, non nexu burulehenek aurkezten baitituzté perpaus subordinatuak eta aditz sinplifikatuek euren osagarriak,... gehitu egin dugu silaba bat, " bait- " redundantea , zein, aukeran , akaso ez genuen gehituko, hola sinplifikatuz eta arinduz estruktura subordinatu hori. Bestalde, baldin jarri: ...halako aukerak, non nexu burulehenek aurkezten dituzten perpaus subordinatuak eta aditz sinplifikatuek euren osagarriak,... zilegizko duda diskursiboa izan genezake ea gorritutako zati hori ba ote den berezko perpaus erlatiboa (independentea respektu " non "). Jakina, duda hori diskursoan aurrerago askatuko litzake baina soilik behin sorturik interferentzia guztiz evitable bat (ez gehituz " -(e)n " anbiguoa). Gauza da ze, aditzaren " -(e)n " subordinatibo horrek ez du sortzen interferentziarik noiz aditza izan finala , baina aditzaren jarraian haren osagarria joanik, nola goiko adibidean, interferentzia gertatuko da, areago justifikatuz aukerako sinplifikazioa e subordinazio-marka hori, berez redundantea. Hala eginez, ez genuke eginen baizik segitu bidea ezé zabaldu zuten zenbait idazle zaharrek . 2018/12/05 - 04:21:03
Mikel Irizar: "Euskara komunikatiboa behar da, baita euskaldun komunikatiboak"
2018/12/05 - 04:21:03
Zer da Eusko Ikaskuntza?
2018/12/05 - 04:21:03
Falta dira, zehazki, baliabide sintaktiko burulehenak
2018/12/05 - 04:21:03
Euskara jasoa? Ez, gauza da euskara sintaktikoki potenteagoa, objektiboki potenteagoa
2018/12/05 - 04:21:03
Anjel Lertxundi, sintaktikoki libre
Gaur bertan irakur daiteke an, adibidez, El Diaro Vasco , bát artikulu e-Anjel Lertxundi titulatuá " Solidaridad anónima ", non idazle oriotarra da expresatzen honela: Me piden que escriba el epÃlogo de "Zu" (Tú, en castellano), un libro que publiqué para compartir con los lectores experiencias y reflexiones que compartÃa con mi mujer desde que le diagnosticaron cáncer de páncreas. Lo hago desde el mismo pudor que sentÃa cuando publiqué el libro, y lo hago también para saldar una deuda Ãntima con los lectores, bastantes de ellos enfermos o familiares de enfermos, que habÃan vivido o estaban viviendo un trance similar. Cuando la vida nos depara perÃodos de obstinada oscuridad, como en el caso de una enfermedad incurable, nada alivia más que proteger, como protege la mano la llama de la vela, las vivencias existenciales más luminosas que, en la enfermedad y contra ella, van sucediéndose hasta el desenlace final. Son haces de luz que proceden de lo construido en la vida anterior al diagnóstico, y de ellos depende en parte que la espera del desenlace sea vida y no derrota, que la perspectiva de un nuevo dÃa se convierta en un regalo siempre sorprendente. (...) Eta ikusten dut hor, idazle bat, sintaktikoki libre . 2018/12/05 - 04:21:03
Jarri tomatea hantxe non katuak egin siesta
2018/12/05 - 04:21:03
Antton Elosegi: "Nolako kaltea zuzenbideko euskara garapen sanoarentzat!"
Gaur irakurri dut ondorengo mezua e Antton Elosegi itzultzailea an Itzul posta-zerrenda : 1978an Eusko Kontseilu Nagusiaren Aldizkari Ofiziala sortu zenean Xalbador Garmendia izan zen itzultzaile nagusi. Itzultzaile fina, sintaxi eta terminologia arazoei euskara normal/jatorrarekin erantzuten irakatsi ziguna. Zoritxarrez, hura kendu eta beste eskola 'esoteriko' eta garbizalekoak nagusitu ziren orduko EKNko eta ondorengo EJaren euskaraz. Nolako kaltea zuzenbideko euskara garapen sanoarentzat ! [ Antton Elosegi ] Ez gara orain sartuko an kontsiderazioak gáin normalitate jator sintaktiko-lexikoa . Orain soilik nahiko nuke azpimarratu ze aipatutako mugimendu sintaktiko-lexiko atzerakoi eta kaltegarri hori ez da gertatu azken mendearen hasieran , baizik azken laurdenean ! 2018/12/05 - 04:21:03
Antton Elosegi: "...lehio bat irekitzen zitzaion euskarari...mundu berri batean sartzen
zen euskara..."
Ondorengo hitz esanguratsuekin mintzo da Antton Elosegi (erantzunez ki Karlos del Olmo an elkarrizketa titulatuá " Antton Elosegirekin solasean ", Senez, 2008) burúz itzulpen ondo aberasgarriak zein, azken mendearen erdialdera , irakurtzen zitun an aldizkariá Egan , editatua azpi zuzendaritza nagusia e Koldo Mitxelena, zeinekin batera itzaliko baitzen aldizkaria bera ere an 1987: [Egan aldizkariko] Itzulpenetan leiho bat irekitzen zitzaion euskarari. Itzulpen haietan, mundu berri batean sartzen zen euskara, eta hizkuntzaren baliabide guztiak erabiltzen hasten zen . Mailegatzearen beldurra alde batera utzi, eta klasikoen egitura âlatinzaleakâ berpizten zituen diskurtso berri harekin oso pozik sentitzen nintzen. [Antton Elosegi, erantzunez ki Karlos del Olmo an elkarrizketa titulatuá " Antton Elosegirekin solasean ", Senez, 2008] Agerikoa da talka bortitza arten eredu garatzailea zein Elosegik aipatu hor, non berpizten ari ziren klasikoen egitura "latinzaleak" , eta eredu esoteriko garbizalea , hain iluna nola antzua , zein Elosegik zuen kritikatzen an azken sarrera , mintzatuz gáin euskara juridikoa. Halako ikuskera-talka batez ari zen Koldo Zuazo noiz zioskun ze (ikus hemen ): Ikuskera talka bat ere bazegoen oinarrian, Zuazok azaldu duenez. « Euskara batua egiten hasi zenean , XVI. eta XVII. mendeetako literatura lapurtarrarenganako lilura zegoen . Hori zeukaten euskara jasotzat ». Batik bat Bilbo inguruan zabaldu zen joera hori. « Lilura horren ondorioz, antzinako hainbat hitz eta egitura berpiztu ziren ». Zuazoren arabera, hala ere, gaindituta dago hori, « oso baztertuta ». [Koldo Zuazo, erantzunez ki Garikoitz Goikoetxea an " Batuaren arantzak " (Berria, 2018-9-30)] Bistan denez, desbidea ez da soilik gertatu an esparru juridikoa. 2018/12/05 - 04:21:03
