balbula
Berdin murriztailea nola erabilgarria
2019/12/07 - 00:00:00
"...ferrocarril minero luceena hen Statua" amaieran efektistagoa
2019/12/07 - 00:00:00
EGLU-V (1999:200): "...zenbaitetan perpaus erlatiboek ardatzaren erreferentzia
murrizten dute,..."
Galdetzen zuén Josu Lavin-ek hemen : Ãatozte, ikussaçue guiçon-bat ceinec erran baitrauzquit eguin ditudan gauça guciac: ezta haur Christ? [ JOAN 4:29 BHNT ] Goico versetean murrizgarria da, ezta? eta beherago : Venid, ved a un hombre que me ha dicho todo cuanto he hecho. ¿No es este Cristo? Euscarazcoa beçala hau ere murrizgarria , nire uste aphalean. Ados. Izan ere, honela dio Euskaltzaindiak an bere EGLU-V (1999:200): 2.2.9.3. Perpaus erlatibo arrunten balioa Oso ezaguna da ondoko hizkuntzetan perpaus erlatiboetan egiten den bereizkuntza: erlatibo murrizgarriak ditugu aide batetik, eta erlatibo ez-murrizgarriak beste aldetik; bestalde erlatibo murrizgarrietan zenbait mugagarri dira, eta besteak ez. Bereizketa hauen oinarrian ideia hau da: zenbaitetan perpaus erlatiboek ardatzaren erreferentzia murrizten dute , besteetan ez; lehen kasuan, batzuetan erreferentzia hori, murriztu ez ezik, mugatu edo bereizi ere egiten dute, eta beste batzuetan, ez: edo sintagmaren erreferentzia ez delako mugatua, edo mugaketa hori berezkoa delako, esan nahi baita ez erlatiboaren bidez lortua. [EGLU-V, 1999:200] Goragoko adibide hori dá murrizgarri , murriztaile , restriktivo edo espezifikativoa , zeren dú espezifikatzen , eta hala murrizten , referentzia erlativoa: ikusi behar dena ez da edozein gizon , baizik gizon espezifikoago bat: " ...guiçon-bat ceinec erran baitrauzquit eguin ditudan gauça guciac " edo "... un hombre que me ha dicho todo cuanto he hecho " Restriktivoa , beraz. 2019/12/07 - 00:00:00
Determinatzaile definituek ez dute (inanbiguoki) mugatzen multzo referentziala
Sarrera honetan zehazten genuen nóla " -a " determinatzaile definituaren anbiguitate mugatzaileak lagundu ahal digun ulertzen zergátik euskaraz ez diren hain erraz galtzen erakusle korrelativoak noiz ailegatú azkeneko fasea hen prozesu evolutivoa nondik sortzén perpaus erlativo murriztaileak ti galdetzaileak. Ikus, halako anbiguetateaz, ondorengo pasartea hen artikulua titulatzén Euskal artikulu definitua an Sareko Euskal Gramatika : Determinatzaile sintagmak eta erreferentzia Erabilera honetaz aparte [espezie-irakurketa], euskarako DS (Determinatzaile Sintagma) definituak ( pluralak eta masa izaeradunak ) objektu zuzen posizioan agertzen direnean ez dute (berriro ere) nahitaez multzo zehatz bati erreferentzia egin beharrik, eta (6) adibideak adierazten duen interpretazio esistentziala deitua lortu dezakete (ikus Carlson 1977, besteak beste). Hau da, (8)-ko adibideetan ez dugu goxoki multzo jakin batez ez eta ardo kantitate jakin batez hizketan aritu beharrik. (8a) Amaiak goxoki-ak jan ditu. (8b) Izarok ardo-a edan du. Ohar gaitezen (8)-ko adibideetan DS objektuek ez dezaketela espezie irakurketa deitua lortu. Halere, irakurketa espezifiko definitua bai da posible (8)-ko adibideetako DS objektuentzat , hau da, espainoleko glosak eskeiniko bagenitu (8a) eta (8b) bi modutara interpreta genitzake : (8a) âAmaia ha comido caramelos â edo âAmaia ha comido los caramelos â bezala; eta (8b) âAritz ha bebido vinoâ edo âAritz ha bebido el vinoâ bezala. Kasu hauetaz aparte, DS definitu singular batzuek ere jaso dezakete interpretazio esistentzial deitzen duguna , (9)-ko adibidean erakusten dugunez; ikus Rodriguez (2003), Etxeberria (2005, prestatzen) edo Eguren (2006) analisi posibleetarako; ikus Manterola (2006) analisi diakroniko baterako. (9) Julenek auto-a erosi zuen. Esaldi hau ere, (8)-eko adibideak bezala, bi modutara interpreta daiteke : irakurketa posible batean, Jonek auto jakin bat erosi du; adibidez, aurreko egunean aipatu zuen autoa: Citroën Bi Zaldiko bat; bigarren irakurketa berriz âJulenek auto bat erosi duâ perpausaren gutxi gora beherako pareko bat litzateke non ez dakigun ze autoz ari garen ( auto bat -en irakurketa ez-espezifikoaren pareko litzateke, beraz). [ Sareko Euskal Gramatika ] Bai, goragoko (8a) eta (8b) bi modutara interpreta genitzake , edota (9) ere (8)-eko adibideak bezala, bi modutara interpreta daiteke , eta justuki anbiguotasun horrek ez luke batere lagunduko afin galdu daitezén, noiz nahi , erakusle korrelativoak. 2019/12/07 - 00:00:00
Edozein estruktura buruazken-samarrak izanen dú bere kide burulehen potenteagoa eta
efektivoagoa, oro har.
2019/12/07 - 00:00:00
Zorionak Elhuyar!
Atzo, Referentziak blogean, irakurri ahal izan genuen beheragoko gutuna, non, Elhuyar- ren izenean, Klara Ceberiok erantzuten dio ki Erramun Gerrikagoitia respektu iruzkin bat zein azken honek bidali zien afin euren hiztegian sar zezatén " inposible " hitza: Kaixo, Erramun: Barkatuko diguzu erantzunaren atzerapena. Zure iruzkinaren berri eman didate eta oraindik sakonki aztertu ez badugu ere, badirudi 'inposible' hiztegian sartzeko arrazoi nahikoa badugula . Atxikita bidaltzen dizugun fitxategian eskura ditugun hiztegi eta baliabideetan hitzak dituen agerpenak bildu ditugu eta egungo erabileran oinarritzen bagara behintzat , badirudi gure hiztegian sartu beharko genukeela eta laster izango gure webgunean ikusgai . Eskerrik asko zure iruzkina bidaltzeagatik eta Elhuyarren hiztegiak hobetzen laguntzeagatik! Klara Ceberio Berger HIZKUNTZA-BALIABIDEEN ARDURADUNA HEAD OF LINGUISTIC RESOURCES Hori dela-ta zoriondu nahi dugu Elhuyar , zergatik-ze, esker ki euren kriterio propio eta diferentziatua respektu Euskaltaindia eta euren jarrera ikertzailea respektu kritika hori zein jaso zuten, badirudi ze sartuko dute " inposible " hitza an euren hiztegi ondo influientea , eginez erraza zérbait zein inoiz ez den izan inposible . 2019/12/07 - 00:00:00
Diskurritzen guztiz fluituki vs oso desoreka handia
2019/12/07 - 00:00:00
Gilen: "...'zein' erlatiboaren erabilera murrizgarria da, nire ustez, hurrengo urrats
sintaktikoa zein euskarak behar bailuke egin..."
2019/12/07 - 00:00:00
"zein" báda murriztailea, baina "-a" artikulua izan daiteke determinatzaile anbiguoa
2019/12/07 - 00:00:00
"murriztu" eta "murriztaile" dirá hitz ederrak, eta funtzionalak
Ez da dudarik ezen hitz internazionalak izan behar dira zutabe inportante bat an euskal lexikoa. Horrela, orri hauetatik behin baino gehiagotan defenditu ditugu hitz internazionalak, zein iruditzen zaizkigu pilare kultural eta komunikativoak , zein, oro har, oso kontuan hartu beharko liraken. Baina, horrek ez digu ahanzterazi behar ze báda beste zutabe sendo bat an euskal lexikogintza, zein den euskararen lexiko historikoa , nondik hartu edota garatu litezke hainbat aportazio eder eta funtzional . Horixe izan zen kasua hen " garatu " hitza bera, zein garatu baitzen erabiliz erro historiko bat (" gara ") eta mekanismo propio eta universal bat (zabalkuntza semantikoa) bai eta amaitú nagusitzen gain " desarroilatu " edo " developatu " internazionalagoak . Eta ni, kasu horretan, argiki posizionatzen naiz aldé hitz garatua respektu hitz internazionalago horiek , zein dirén ondo luzeagoak: 3 aurká 5 silaba (kontuan har bedi a komenientzia berezia hen hitz labur edota laburtuak an estruktura sintaktiko buruazkenak). Eta antzera gertatzen zait kin " murriztu " respektu " (er)restringitu " [ 3 aurká 4 ( edo 5 ) silaba]. Ikus nóla hasten den OEH ren sarrera: murriztu. Tr. Documentado al Norte desde Etcheberri de Ziburu, tbn. se encuentra en autores meridionales desde aprox. 1930. La forma más usual es murriztu ; hay morrotxtu en Etcheberri de Ziburu, morroiztu en Olabide y morroztu en Urkidi ( in Onaind MEOE 746), Orixe, Goenaga e Ibiñagabeitia ( Virgil 62; en los tres últimos, sólo con el significado de 'ramonear'). En DFrec hay 21 ejs. de murriztu , meridionales. 1. (V-gip; H), murristu (V-gip), morroztu , morroxtu (H, que cita EZ Eliç ). Ref.: Iz ArOñ ( murrÃstu ); Elexp Berg. Disminuir , reducir ; restringir . " Saria, neurria murriztea " H. " MurrÃstu da , se ha disminuido (el pienso). MurrÃsketan baxuasak bedarrak " Iz ArOñ . " Tabernarien irabazixak pe dezente murriztu die aspaldixan " Elexp Berg . " Asko murriztu jako illia " Ib. v. 1 murritu . nondik, bistan denez, " murriztaile " ez litzaké baizik ondorio ederki ekarri bat afin kalifikatu erlativo murriztaileak , zeintzuk justuki egiten dute hori: murriztu , edo nahigo bada restringitu . Ez da esan beharrik ze " restriktivo " ere iruditzen zait aukera egokia: kasu honetan, gainera, 4 aurká 4 silaba (ikus atzoko sarrera ). Esan nahi baita ze hitz horiek ez dira inkonpatible , eta ondo erabil litezke, eurak edo euren derivatu edo erroak , an ber pasarte edo esaldia . Halaxe egiten du adibidez Amurizak noiz, justuki kritikatúz Euskaltzaindiaren hiztegia, dioen ondorengoa an elkarrizketá titulatzen " Euskara batuko hiztegiak zirriborro rustikoak besterik ez dira ": âOraintsu, Euskaltzaindiaren Hiztegia kaleratu du Euskaltzaindiak berak. Egia esan behar badizut, dezepzio handia hartu dut. Hobeto esanda, beste dezepzio bat. Lehendik sarean zegoen Hiztegi Batuatik milaka hitz kendu dituzte. Hurrengo bertsioan sartuak izango direla agintzen dute, baina orain⦠falta dira! Niretzat, Hiztegi Batua bera ere oso murritza eta irizpidez restriktiboa zen. [ Amuriza, 2012 ] eta, salvatuz distantziak noski , hala egin nuen nik ere noiz, sarrera honetan , idazten nuen ondokoa referitua ki, justuki, erlativo restriktivoak eta explikativoak: Juan Garziak ere aski opako ditu bere betaurreko teorikoak, zeren soilik halako betaurreko itsutzaileak izanki esan daiteke ezen " -n " erlatibo esplikatiboa da kalko okerra eta, beraz, zuzentzekoa . Eta, ez gaitezen ahaztu: Garziaren lege berri horren azken helburua da ager dadin ongi zerrendatua an kodea hon gure zuzentzaileak (hezkuntzakoak edo ez) afinda azken hauek aplikatu ahal dezaten nola bailiran kode penala . Kurioski, Juan Garziaren estilo-liburuak badu oniritzia ganik Euskaltzaindia (han esaten da: Juan Garzia Garmendiak prestatu du eta Euskaltzaindiak egokitzat jo du ). Horrela, nola edo hala, Euskaltzaindia ari da onartzen ikuspegi berri bezain murriztaile hori, zein ez doan norabide onean (izan ere, bai Euskatzaindiak eta baita EHUko estilo-liburuak, biek ere eta hitz berberekin gainera, dute onartzen nóla " -n " atzizki erlatiboa izan ahal den bai restriktibo eta bai esplikatibo ). Kode zaharrak ez, Euskaltzaindiak bai, eta zuzentzaileek . [ Balbula, 2005 ] Eta kontua da ze " murriztu " eta " murriztaile " dirá hitz ederrak , eta funtzionalak . Ikus ondorengo sarrerak ere: - Behar da jarrera irekia, behar dira aukerak - "erradiografia" vs "radiografia" - Behar dira aukerak Lexikogintzak landu behar ditu aukera eta mekanismo guztiak . 2019/12/07 - 00:00:00
